Waarom ‘prikkelstil’ zoveel beter is voor mensen met autisme

Woensdag 2 april is het Wereld Autisme Dag. Stijn Vandamme doet, als ambassadeur van de InclusieAmbassade, een opvallende oproep. Hij vraagt iedereen om het woord ‘prikkelarm’ te vervangen door ‘prikkelstil’. Waarom? Omdat ‘prikkelarm’ vaak verkeerd begrepen wordt en mensen met autisme daarmee tekortdoet.

Prikkels zijn niet het probleem. Het gebrek aan controle wel

Stijn Vandamme weet waar hij het over heeft. Hij heeft zelf autisme en vertelt dat het niet gaat om een prikkelvrije wereld. “Het gaat erom dat ik zélf controle heb over de prikkels om mij heen,” zegt hij. “Prikkelarm klinkt alsof alles stil en leeg moet zijn. Maar dat klopt niet. Het moet gewoon voorspelbaar en rustig zijn. Dát is prikkelstil.”

Een broodje eten in de stiltecoupé? Dat mag best

Hij geeft een duidelijk voorbeeld: de stiltecoupé in de trein. “Door het woord ‘prikkelarm’ denken mensen dat het daar muisstil moet zijn. Maar dat hoeft niet. Je mag gerust een broodje eten. Als iedereen zich gewoon rustig gedraagt, is dat al genoeg.”

Stijn benadrukt dat mensen vaak denken dat er grote aanpassingen nodig zijn. “Maar kleine dingen helpen al enorm. Een rustig hoekje in de bib. De kleedkamer wat vroeger openmaken in de sporthal. Dat is al ‘prikkelstil’ genoeg.”

Prikkelstil is respectvol en menselijk

Volgens Stijn draait het bij prikkelstil om respect, rust en duidelijkheid. Geen extra hokjes of aparte ruimtes, maar een omgeving waar mensen zich veilig voelen. “Dat helpt mij en zoveel anderen met autisme vooruit,” zegt hij.

Hij hoopt dat scholen, sportclubs en organisaties dit oppikken. “Het is een kleine verandering in woordgebruik, maar het maakt een groot verschil in hoe mensen ons begrijpen.”

Wat kun jij doen?

Gebruik vanaf vandaag ‘prikkelstil’ in plaats van ‘prikkelarm’. Praat erover met je collega’s, je juf of meester, of je vrienden. En kijk eens rond in je buurt: waar zou een prikkelstille plek welkom zijn?