Sinds deze zomer lanceerden het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een nieuw burgerwetenschapsproject genaamd Craywatch. Dit project richt zich op de bestrijding van uitheemse, invasieve rivierkreeften die een bedreiging vormen voor de biodiversiteit in Vlaanderen. Inwoners worden aangemoedigd om actief deel te nemen aan het monitoren van de verspreiding van deze schadelijke soort.
Vrijwilligers speuren naar rivierkreeften
Het project loopt van 15 juni tot 15 oktober 2024, en tijdens deze periode zetten vrijwilligers speciale vallen uit om de aanwezigheid van uitheemse rivierkreeften vast te stellen. Drie vallen per locatie worden voor vijf dagen uitgezet, waarna de vangsten geanalyseerd worden. Dit alles kadert in een poging om meer inzicht te krijgen in de verspreiding van deze exoten, die oorspronkelijk niet in onze wateren thuishoren, maar door menselijke activiteiten hun weg naar Vlaanderen hebben gevonden.
De rivierkreeften, zoals de rode Amerikaanse rivierkreeft, zijn een grote bedreiging voor de inheemse fauna. Ze concurreren niet alleen met andere waterdieren, maar graven ook holen in oevers, wat erosie en overstromingen in de hand kan werken. Bovendien dragen ze ziektes over op lokale soorten, die geen weerstand hebben tegen deze nieuwe bedreigingen. Door nauwkeurige gegevens te verzamelen, hoopt men gerichte maatregelen te kunnen nemen om de verdere verspreiding van deze invasieve soorten tegen te gaan.
Belangrijke rol van burgerwetenschappers
Burgerwetenschap wint de laatste jaren aan populariteit, en Craywatch is hier een goed voorbeeld van. Door de bevolking te betrekken bij wetenschappelijk onderzoek, kan men op een veel grotere schaal data verzamelen dan mogelijk zou zijn met enkel professionele onderzoekers. Bovendien voelen mensen zich op deze manier meer verbonden met hun omgeving en het behoud van de natuur.
Het succes van Craywatch ligt in de eenvoud van de aanpak. Vrijwilligers kunnen met weinig middelen een grote bijdrage leveren aan de bescherming van de lokale natuur. De verzamelde gegevens worden geanalyseerd door het INBO en zullen gebruikt worden om beleid en beschermingsmaatregelen verder te ontwikkelen.
Wat brengt de toekomst voor Craywatch?
Hoewel het project in de wintermaanden stilvalt, omdat rivierkreeften dan minder actief zijn, lijkt het erop dat Craywatch in 2025 een vervolg zal krijgen. De enthousiaste respons en de waardevolle informatie die het project dit jaar heeft opgeleverd, bieden hoop dat deze vorm van burgerwetenschap kan helpen om de invasieve rivierkreeftenpopulaties effectief in kaart te brengen en terug te dringen.
