In Knokke-Heist en de rest van West-Vlaanderen is een opvallende trend zichtbaar: steeds meer gemeenteraadsleden verlaten vroegtijdig hun mandaat. Maar liefst 22 procent van de huidige West-Vlaamse gemeenteraadsleden werd tijdens de laatste verkiezingen in 2018 niet rechtstreeks verkozen, blijkt uit een studio op vraag van de Krant van West-Vlaanderen. Deze verschuivingen roepen vragen op over de werkdruk en de politieke stabiliteit, zeker met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van 2024.
Vervangingen en persoonlijke drama’s in de gemeenteraad
In Knokke-Heist is de wissel van gemeenteraadsleden duidelijk merkbaar geweest. In de loop van de huidige legislatuur zagen we al meerdere raadsleden vertrekken, vaak om persoonlijke redenen of uit onmin. Een tragisch hoogtepunt was het overlijden van burgemeester Leopold Lippens in februari 2021. Lippens, die decennialang het gezicht was van de gemeente, liet een groot politiek vacuüm achter. Dit zorgde niet alleen voor een emotionele schok, maar ook voor politieke verschuivingen toen Piet De Groote het roer overnam. Kort daarna nam hij ook ontslag, wat de stabiliteit verder onder druk zette.
De Gemeentebelangen, de dominante politieke partij in Knokke-Heist, heeft hierdoor al meerdere keren de rangen moeten herschikken. Raadsleden zoals Philippe Vlietinck en Annie Vandenbussche kozen ervoor om als onafhankelijke voort te gaan, wat verdere onzekerheid creëerde binnen de gemeenteraad. Philippe Vlietinck koos nadien om toch terug in het college te stappen op vraag van burgemeester Morbee.
Druk op lokale politici: een bredere trend
Deze vervangingen in Knokke-Heist passen in een breder West-Vlaams patroon. Volgens professor Herwig Reynaert (UGent) in KW staan lokale politici onder steeds grotere druk. Het combineren van een politiek mandaat met een voltijdse job en een gezin wordt vaak te zwaar. Raadsleden ontvangen bovendien een relatief lage vergoeding, wat niet in verhouding staat tot de werkdruk. Het gevolg? Veelbelovende politici verlaten vroegtijdig het toneel.
“De verloning is beperkt tot max 250 euro per maand,” legt Reynaert uit in de KW studie. “Dat is niet voldoende om mensen aan te moedigen om een lange termijn in de politiek te blijven, laat staan om door te groeien naar functies zoals schepen of burgemeester.” Hij pleit dan ook voor meer ondersteuning, zoals het Nederlandse systeem van raadsgriffiers, die raadsleden helpen met het voorbereiden van dossiers.
Toekomst van het gemeentebestuur: blijft Knokke-Heist stabiel?
Met de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 in zicht, rijst de vraag of deze voortdurende wissels de stabiliteit van het gemeentebestuur van Knokke-Heist bedreigen. De gemeente heeft altijd kunnen rekenen op de stevige basis van de Gemeentebelangen onder leiding van Leopold Lippens. Na zijn overlijden en de daaropvolgende ontslagen binnen het bestuur, is die stabiliteit echter niet meer vanzelfsprekend.
Huidig burgemeester Jan Morbee probeert de rust terug te brengen, maar met de verkiezingen in het vooruitzicht blijft het onzeker of er voldoende tijd is om het vertrouwen van de inwoners te herstellen. Gemeenteraadsleden staan onder druk om hun politieke werk te combineren met hun privéleven, wat de continuïteit van het bestuur in gevaar kan brengen. Zonder de juiste ondersteuning riskeren we een verdere afname van ervaren politici. Dit wil het VVSG (vereniging van Steden en Gemeenten) opvangen door vorming aan te bieden. Al is vandaag heel erg duidelijk dat dossierkennis bij gemeenteraadsleden soms wat ver te zoeken is. Er is dus nood aan een duidelijk kader en raadsleden moeten naar de schoolbanken om expertise op te bouwen.
De voortdurende vervangingen in de gemeenteraad van Knokke-Heist waren een verontrustende trend die vragen oproept over de toekomst van de lokale politiek. Zonder een betere ondersteuning van raadsleden dreigen we talentvolle en toegewijde politici te verliezen. Als we willen dat Knokke-Heist politiek stabiel blijft, is het hoog tijd dat maatregelen worden genomen om toekomstige raadsleden beter te ondersteunen en kadervorming te voorzien.
De gemeenteraadsverkiezingen van 2024 zullen cruciaal zijn om te zien of deze trend gekeerd kan worden. Wat vaststaat, is dat zonder verandering, de politieke stabiliteit in de gemeente op het spel blijft staan.
