Stadsmedewerkers in Brugge mogen zich buiten de werkuren niet vrij uitspreken over hun werkgever. Een poging van Groen om dit recht te beschermen, werd verworpen.
Strakke code, strakkere regels
Op de gemeenteraad van 30 juni keurde Brugge een nieuwe deontologische code goed voor stadsmedewerkers. De tekst is volgens Groen Brugge helder en opgebouwd met herkenbare voorbeelden. Toch roept één zin op pagina 14 verzet op: “Zowel privé als professioneel geef ik geen commentaar op mijn werkgever.”
Gemeenteraadslid Eva Vanhoorne (Groen Brugge) stelt zich ernstige vragen bij die formulering. “Die zin klinkt onschuldig, maar ze zorgt voor verlamming,” zei ze tijdens de zitting. “Mensen durven zelfs na de uren niets meer zeggen over hun werk, niet in hun wijk, niet online, zelfs niet op een bewonersvergadering. Er heerst angst in plaats van vertrouwen.”
Een amendement dat botste
Groen Brugge probeerde die angst te counteren met drie amendementen. De voorstellen wilden verduidelijken wat medewerkers wél mogen zeggen, zolang ze dat doen met respect en discretie. Enkel Open VLD (Voor Brugge) steunde het voorstel. CD&V, Vooruit, N-VA en Vlaams Belang stemden tegen.
Vanhoorne vond dat opvallend. “N-VA zei dat zo’n toevoeging overbodig is, want het recht op vrije meningsuiting staat al in de wet. Maar dat is nu net het punt: als het zo belangrijk is, waarom bevestig je het dan niet expliciet in de code?”
Volgens haar verwees burgemeester Dirk De fauw naar bestaande passages in de tekst, maar dat bleek volgens Groen feitelijk onjuist.
Wat stelde Groen voor?
De drie amendementen van Groen Brugge waren concreet en gingen als volgt:
- Formulering aanpassen – De vage verbodszin vervangen door:
“Ik geef geen kwetsende of vertrouwelijkheid schendende commentaar over mijn werkgever. Als ik mij als burger wens uit te spreken over beleid of maatschappelijke thema’s, doe ik dit op een respectvolle manier, in eigen naam, en met eerbied voor de discretieplicht.” - Recht expliciet maken – Toevoegen dat:
“Als stadsmedewerker behoud ik, net als elke burger, het recht om mij buiten werktijd en in eigen naam uit te spreken over onderwerpen die mijn stad aanbelangen, zolang dit op een loyale en constructieve manier gebeurt.” - Vertrouwenspersoon opnemen – Aanvulling in de tekst over aanspreekpunten:
“Bij vragen of twijfels kunnen medewerkers terecht bij hun leidinggevende of vertrouwenspersoon. Deze aanspreekfunctie waarborgt discretie en een veilige context, zodat medewerkers zonder vrees voor repercussie open overleg kunnen voeren.”
“Wie zwijgt, stemt toe?”
Volgens Groen Brugge gaat dit dossier niet over zomaar een regeltje in een intern document, maar over iets fundamenteels. “We vroegen geen carte blanche,” aldus Vanhoorne. “We vroegen helderheid. En vooral: dat betrokkenheid van medewerkers als iets positiefs wordt gezien, niet als iets om te bestraffen.”
Ze verwees in haar tussenkomst naar het klokkenluidersstatuut, waar ze eerder al aandacht voor vroeg. Ook daar draait het om het gevoel van veiligheid. “Het gaat er niet alleen om dat medewerkers formeel beschermd zijn. Ze moeten zich ook écht veilig vóélen.”
De symboliek van de raadszaal
Vanhoorne eindigde haar betoog met een blik omhoog, naar de spreuk boven de schouw van de Brugse raadszaal:
“Alle poorters in het schependom van Brugge, ambachtsman of andere, zijn vrij, zo even de een als de andere.”
“Wat betekenen die woorden nog,” vroeg ze retorisch, “als we die vrijheid niet durven bevestigen voor wie in onze stad werkt?”
Juridische basis wél aanwezig
Het recht op vrije meningsuiting van ambtenaren is wettelijk erkend. Onder meer artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens bevestigt dat. Ook het Grondwettelijk Hof stelde in eerdere arresten dat ambtenaren zich als burger mogen uitspreken over maatschappelijke thema’s, zolang dat gebeurt met respect en zonder vertrouwelijke informatie te lekken.
Toch blijft de Brugse code op dit punt vaag. En net dat baart Groen zorgen.
Wat denk jij: moet een stadsmedewerker buiten de werkuren kunnen zeggen wat hij of zij denkt, of hoort loyaliteit altijd op de eerste plaats te komen?
Laat hieronder je mening achter. Deel dit artikel met je buren of collega’s.
