Federale overheid blijft worstelen met leegstaande kantoren, ook in West-Vlaanderen
De leegstand van federale overheidsgebouwen blijft een structureel probleem. Dat blijkt uit het antwoord van minister van Modernisering Vanessa Matz op een parlementaire vraag van Kamerlid Franky Demon (cd&v). In heel België staat momenteel meer dan 380.000 m² kantoorruimte volledig of gedeeltelijk leeg, goed voor een leegstandspercentage van 5,43% van het totale patrimonium. “De cijfers zijn zorgelijk,” reageert Demon. “In tijden van begrotingscrisis blijft de federale overheid miljoenen euro’s verliezen aan gebouwen die grotendeels stof staan te vergaren.”
Nieuwe cijfers, oud probleem
De discussie sleept al jaren aan. In de zomer van 2024 kaartte Demon nog het dossier aan van het Financiecentrum in Brugge, waarvoor jaarlijks 2,4 miljoen euro huurgeld werd betaald terwijl het pand leegstond. Sindsdien vraagt hij elk jaar nieuwe cijfers op bij de Regie der Gebouwen, maar krijgt telkens wisselende antwoorden. “De Regie lijkt elk jaar een andere manier te zoeken om mijn vragen zo vaag mogelijk te beantwoorden,” zegt Demon. “Men beweert dat het onmogelijk is de historische evolutie van de leegstand te bezorgen. Dat is hallucinant voor een administratie die haar eigen vastgoed beheert.” Ook in Knokke-Heist staat het oud Financiecentrum naast Scharpoord al jaren leeg.
Volgens het Kamerlid ondergraaft die gebrekkige transparantie het vertrouwen in het beleid. Zonder helder overzicht, zegt hij, kan er geen rationele vastgoedstrategie bestaan. Hij pleit voor “orde op zaken” bij de Regie en een consequente opvolging van het patrimonium, zowel qua bezetting als kosten.
Digitaal vastgoedkadaster: eerste stap of doekje voor het bloeden?
Minister Matz liet intussen weten dat een digitaal vastgoedkadaster in opbouw is. Voorlopig kunnen enkel de leden van de Kamer dat systeem inkijken. Demon noemt het “een eerste kleine stap”, maar benadrukt dat het pas zinvol wordt als de overheid er actief mee aan de slag gaat.
Hij wijst op schrijnende contrasten binnen de federale infrastructuur. “We hebben gebouwen die leegstaan, terwijl bij Politie en Justitie de plafonds letterlijk naar beneden vallen. Er is dringend nood aan onderhoud, renovatie en toegankelijkheid, zeker voor mensen met een handicap.”
West-Vlaanderen: 25.000 m² ongebruikt
Ook in West-Vlaanderen, de thuisprovincie van Demon, oogt de balans pover. Elf sites van de Regie der Gebouwen staan er geheel of gedeeltelijk leeg – samen goed voor 11.883 m² ongebruikte oppervlakte. Daarnaast wordt nog eens 13.859 m² gehuurde kantoorruimte niet benut.
“Het is absurd,” zegt Demon. “Lokale besturen smeken om ruimte voor dienstverlening, maar federale gebouwen blijven ongebruikt. Dat getuigt van een gebrek aan visie.”
De kritiek snijdt hout: in steden als Brugge, Blankenberge, Knokke-Heist en Damme liggen strategisch gelegen panden jarenlang te verkommeren, terwijl ze een tweede leven zouden kunnen krijgen als loketruimte, coworking of tijdelijk sociaal project.
Vaagheid over kosten en verantwoordelijkheid
Wat de leegstaande gebouwen de federale kas jaarlijks kosten, blijft voorlopig een mysterie. Minister Matz kon of wilde geen exacte cijfers geven over de huuruitgaven. Volgens Demon is dat “opmerkelijk”, want in eerdere legislaturen kon dat wel. “Elke eigenaar weet hoeveel hij betaalt voor zijn panden. Dat de overheid dat niet kan of niet wil meedelen, zegt veel over het gebrek aan managementcultuur.”
De frustratie is politiek voelbaar: cd&v verwijt de federale regering een gebrek aan daadkracht en tempo. Sinds 2019 werden weliswaar 270 gehuurde gebouwen afgestoten, goed voor 313.000 m², maar de leegstand blijft hardnekkig.
Vertraging tegenover beloofde besparing
Het regeerakkoord voorziet een reductie van 15% van de gehuurde kantoorruimte tegen 2028. Volgens Demon gaat dat veel te traag. Hij pleit voor een strategisch en proactief vastgoedbeleid, met een versnelde verkoop of herbestemming van leegstaande panden en vooral een transparant overzicht van de werkelijke kosten. “We kunnen het ons niet veroorloven om miljoenen euro’s weg te smijten aan gebouwen die niemand gebruikt,” besluit hij.
De minister houdt voorlopig de lippen stijf op elkaar. De vraag blijft of het digitale vastgoedkadaster de start is van echte modernisering — of slechts de digitale verpakking van een oud probleem.
Heb jij weet van leegstaande overheidsgebouwen in jouw buurt? Stuur foto’s of tips naar redactie@lokaalnieuws.online.
