De Russische ‘schaduwvloot’, een vloot van meer dan duizend anonieme olietankers die de internationale sancties omzeilt, vormt een groeiend risico voor Europese kusten — ook voor Knokke-Heist, de haven van Zeebrugge en Blankenberge.
Oude schepen, groot gevaar
Volgens een vertrouwelijke EU-analyse onder leiding van buitenlandchef Kaja Kallas opereren zo’n 1.400 tankers zonder transponder, vaak onder valse vlag. Veel zijn oud, slecht onderhouden en niet verzekerd. Bij een ongeluk kunnen ze een milieuramp veroorzaken waarvan kuststaten als België de gevolgen dragen. De Baltische Zee, maar ook routes door het Kanaal en langs de Noordzee, behoren tot de drukst gebruikte trajecten.
Een lek of aanvaring voor onze kust zou niet enkel de haven van Zeebrugge treffen, maar ook toeristische badplaatsen als Blankenberge en Knokke-Heist. De opruimkosten en schade aan visserij en natuur zouden — zo waarschuwt de EU — uiteindelijk bij Europese belastingbetalers terechtkomen.
Sanctieontwijking als wapen
De vloot vervoert vooral Russische olie die onder sanctie valt. “De schaduwvloot vormt tegelijk een financiële motor én een strategisch wapen,” zei Kallas. Europese veiligheidsdiensten sluiten niet uit dat sommige schepen worden ingezet voor spionage of logistieke steun aan militaire operaties, zoals dronevluchten boven Deens luchtruim.
De link tussen energiehandel, sanctieontwijking en hybride oorlogsvoering baart Brussel zorgen. De schepen blijven grotendeels buiten toezicht, wat het moeilijk maakt risico’s te volgen of in te grijpen bij incidenten.
Europese reactie in voorbereiding
De EU-ministers van Buitenlandse Zaken bespraken in Luxemburg strengere maatregelen. Ze willen nauwer samenwerken met landen die goedkope vlagregistraties aanbieden en meer inspecties uitvoeren via maritieme EU-missies, zoals Aspides in de Rode Zee. Binnenkort stijgt het aantal schepen op de sanctielijst van 444 naar 562. Toch erkent Kallas dat louter verboden niet volstaan. Ze stelt voor een centrale EU-coördinator aan te duiden die toezicht houdt op deze parallelle scheepvaart.
Voor onze kustgemeenten blijft de boodschap duidelijk: wat zich ver weg lijkt af te spelen, kan bij een enkel lek plots heel dichtbij komen.
bij een ramp,gebruik de russische tegoeden om de boel op te kuisen?