Op 2 februari 2025 vieren we World Wetlands Day en het thema is duidelijk: “Wetlands beschermen voor onze gezamenlijke toekomst.” Maar waarom zijn die wetlands zo belangrijk? Heel simpel: ze helpen tegen klimaatverandering én houden de natuur in balans. En het bewijs ligt gewoon bij ons om de hoek: het Zwin, waar zes jaar geleden een groot natuurherstelproject werd afgerond.
De zee keerde terug – en met haar duizenden vogels
Zes jaar geleden, op 4 februari 2019, gebeurde er iets bijzonders: de zee stroomde voor het eerst het uitgebreide getijdengebied van het Zwin binnen. Het doel? De biodiversiteit herstellen en het gebied zijn oude glorie teruggeven. En dat is méér dan gelukt.
Tegenwoordig is het Zwin Natuur Park een waar paradijs voor vogels. Deze winter alleen al werden er duizenden watervogels gespot: ganzen, eenden en steltlopers vinden hier hun toevlucht om de barre kou in het noorden te ontlopen. De nieuw aangelegde slikken en schorren zitten vol met voedsel – denk aan wormen, kreeftjes en slakken – waardoor het Zwin is uitgegroeid tot een hotspot voor vogels uit heel Europa.
Vogels uit het Hoge Noorden op bezoek
Veel van deze vogels komen uit de uitgestrekte taiga’s en ijzige toendra’s in het noorden, waar overwinteren geen optie is. In het Zwin vinden ze precies wat ze nodig hebben: rust en voedsel. Grauwe ganzen, kolganzen en brandganzen landen hier massaal, terwijl bergeenden, wilde eenden en smienten het wateroppervlak domineren. Bij de steltlopers zijn vooral bonte strandlopers, tureluurs, wulpen, scholeksters, kieviten en goudplevieren van de partij.
Natuurherstel werkt – en het Zwin bewijst het!
Dat het uitgebreide Zwin zo veel vogels aantrekt, bewijst hoe effectief natuurherstel kan zijn. Waar het gebied rond de eeuwwisseling nog in verval raakte, is het nu weer een bloeiend ecosysteem. Het project werd uitgevoerd door het Agentschap voor Natuur en Bos, samen met Vlaamse en Nederlandse partners. En het resultaat? Een internationaal vogelparadijs dat zijn reputatie als ‘luchthaven voor trekvogels’ meer dan waarmaakt.
Wetlands: onmisbaar in de strijd tegen klimaatopwarming
Waterrijke gebieden zijn méér dan alleen een toevluchtsoord voor vogels. Ze spelen een cruciale rol in de strijd tegen klimaatverandering, omdat ze enorme hoeveelheden CO₂ opslaan. Zonder wetlands zouden bepaalde effecten van de klimaatcrisis nóg erger zijn. Daarom zet het Agentschap voor Natuur en Bos zich in voor meer herstelprojecten. Binnen het Blue Deal-programma van de Vlaamse Overheid werden de afgelopen jaren tal van gebieden hersteld, zoals Grote Nete, Zammelsbroek, De Maatjes, Kamp Beverlo en Poortersbossen.
Zwin krijgt internationale erkenning
World Wetlands Day wordt georganiseerd in het kader van de Ramsar-Conventie, een internationale afspraak uit 1971 om wetlands wereldwijd te beschermen. België telt negen officiële Ramsar-gebieden, waaronder het Zwin. Andere erkende wetlands in Vlaanderen zijn de IJzerbroeken, de schorren van de Beneden-Schelde en de Kalmthoutse Heide.
Zelf het Zwin ervaren?
Wil je deze natuurpracht met eigen ogen zien? Sluit dan aan bij een weekendwandeling in het Zwin! Elke zaterdag en zondag om 14 uur (en op zondag ook om 10 uur) nemen ervaren gidsen je mee langs de indrukwekkende vogels en landschappen. Meer info? Kijk op www.zwin.be.
De meest recente monitoringrapporten over het Zwin vind je op www.natuurenbos.be/zwin-in-verandering.
