Meer PFAS in Brugge dan bij beruchte 3M-fabriek

Brugge draagt een trieste titel: de stad blijkt de grootste PFAS-uitstoter van Vlaanderen te zijn. Uit recente cijfers van de West-Vlaamse Milieufederatie blijkt dat de rioolwaterzuivering van Aquafin in Brugge jaarlijks meer PFAS loost dan de beruchte 3M-fabriek in Zwijndrecht. De gevolgen voor milieu en volksgezondheid zijn alarmerend.

Wat zijn PFAS en waarom zijn ze gevaarlijk?
PFAS, ook wel bekend als “forever chemicals”, zijn chemische stoffen die nauwelijks afbreken in het milieu. Ze worden al decennia gebruikt in producten zoals antiaanbaklagen, waterafstotende materialen en blusschuim. Deze stoffen hopen zich op in water, bodem en uiteindelijk in ons lichaam. Dat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals kanker, leverschade en hormonale verstoringen.

Door de vervuiling in Zwijndrecht kwam PFAS de afgelopen jaren volop in de schijnwerpers. Nu blijkt echter dat de uitstoot in Brugge deze van de 3M-fabriek zelfs overstijgt.

Schrijnende cijfers: Brugge overtreft Zwijndrecht
Volgens de West-Vlaamse Milieufederatie loost de Brugse rioolwaterzuivering jaarlijks meer PFAS dan welke andere installatie in Vlaanderen ook. In 2023 ging het om 2.070.000 milligram PFOS, tegenover 2.010.000 milligram bij 3M in Zwijndrecht.

De uitzonderlijk hoge uitstoot is deels te verklaren door de omvang van de Brugse installatie, die afvalwater van 240.000 inwonersequivalenten verwerkt. Toch lozen vergelijkbare installaties in Gent en Antwerpen aanzienlijk minder PFAS. Dit roept vragen op over de specifieke bronnen van vervuiling in Brugge.

Groen Brugge luidt de noodklok. “Deze cijfers maken duidelijk dat Brugge een ernstig PFAS-probleem heeft,” zegt gemeenteraadslid Eva Vanhoorne.

Waarom is de PFAS-uitstoot in Brugge zo hoog?
De hoge uitstoot in Brugge heeft meerdere oorzaken:

• Historische vervuiling: Tot twintig jaar geleden mochten bedrijven industrieel afvalwater direct in het Boudewijnkanaal lozen. Deze praktijk is gestopt, maar het vervuilde water komt nu via de rioolwaterzuivering in het milieu terecht.
• Gebruik van PFAS-houdende producten: Locaties zoals Bombardier en de Ryckevelde-site hebben in het verleden PFAS gebruikt in blusschuim, wat nog steeds doorsijpelt naar grond- en oppervlaktewater.
• Gebrekkige filtering: De rioolwaterzuivering in Brugge is niet uitgerust om PFAS te verwijderen. Hoewel Europa op termijn geavanceerde filtering verplicht stelt, heeft Brugge deze technologie nog niet ingevoerd.

Bedreiging voor de Dudzeelse Polder
De PFAS-problematiek raakt ook het natuurgebied de Dudzeelse Polder, een cruciale plek voor biodiversiteit en waterbeheer. Plannen om mogelijk vervuilde grond in de polder op te slaan, stuiten op felle kritiek. Zonder gedegen onderzoek naar de samenstelling van deze grond dreigt langdurige vervuiling met desastreuze gevolgen voor natuur en landbouw.

“Het is onbegrijpelijk dat het stadsbestuur vasthoudt aan deze plannen,” zegt Vanhoorne. “Dit toont een gebrek aan visie en verantwoordelijkheid.”

Groen Brugge pleit voor actie
Groen Brugge roept het stadsbestuur op om snel en doortastend te handelen. Zij stellen de volgende maatregelen voor:

• Bronnen aanpakken: Zowel historische als nieuwe bronnen van PFAS moeten in kaart worden gebracht en aangepakt.
• Strengere vergunningen: Bedrijven moeten strenger gecontroleerd worden op mogelijke PFAS-uitstoot.
• Sanering van vervuilde locaties: Gebieden zoals de Ryckevelde-site en Bombardier moeten dringend gesaneerd worden.
• Geavanceerde zuivering: De invoering van quaternaire zuiveringstechnologie moet versneld worden.
• Kosten voor de vervuiler: Bedrijven die verantwoordelijk zijn voor PFAS-vervuiling moeten financieel opdraaien voor de kosten van sanering en zuivering.
• Betere communicatie: Bruggelingen hebben recht op duidelijke informatie over de risico’s en geplande maatregelen.

“Het stadsbestuur mag dit probleem niet langer negeren,” besluit Vanhoorne. “De gezondheid van onze inwoners en de toekomst van onze stad staan op het spel.”