Nieuw onderzoek onthult verdwenen barrière-eiland dat duizenden jaren deel uitmaakte van de Vlaamse kust.
Een verdwenen eiland duikt opnieuw op
Voor wie in Oostende of Nieuwpoort woont, krijgt de zee er plots een extra dimensie bij. Onder het wateroppervlak lag ooit het eiland Testerep, een zandeiland dat samen met andere eilanden onze kust vormde.
Volgens een recent onderzoek van VLIZ, VUB, KU Leuven en Howest DAE bestond er zo’n 6.000 jaar geleden een barrière-eilandensysteem vergelijkbaar met de Nederlandse Waddenzee. Daardoor was de Belgische kust toen geen rechte lijn, maar een mozaïek van eilanden, slikken en schorren.
Voor inwoners betekent dat inzicht meer dan historische kennis. Het helpt verklaren hoe onze kust zich aanpaste aan zeespiegelstijging en stormactiviteit — thema’s die ook vandaag bepalend zijn voor kustveiligheid en ruimtelijke planning.
Oude geulen brengen vergeten kustlijn tot leven
Met behulp van akoestische zeebodemscans en sedimentboringen brachten de onderzoekers de vroegere geulen en zandlagen in kaart. Daardoor konden ze vaststellen dat er vóór Nieuwpoort en Oostende oude getijdengeulen liggen: vroegere waterwegen tussen zee en achterliggende bekkens.
De Nieuwpoortse geul strekt zich minstens drie kilometer uit in zee en bleef actief tot minstens 500 n.Chr.. De Oostendse geul was zelfs al duizend jaar eerder actief. Verder op zee vonden wetenschappers lagen met zandafzettingen die wijzen op een energierijke kustomgeving. Ze liggen nu onder de Stroombank, een zandbank twee kilometer uit de kust van Oostende.
Ook aan landzijde kwamen verrassingen aan het licht. Onder de polders lagen veenlagen — resten van moerassen die ooit ontstonden achter het eiland. Zo wordt duidelijk dat het gebied zich gedroeg als een natuurlijk beschermingsschild, vergelijkbaar met wat we vandaag zien in de Waddenzee.
Volgens projectcoördinator Soetkin Vervust “toont het onderzoek hoe we de ontbrekende pagina’s in de kustgeschiedenis invullen, rekening houdend met wat we nog niet weten.” Daardoor kunnen beleidsmakers en onderzoekers beter inschatten hoe onze kust zich in de toekomst mogelijk aanpast.
Van eiland naar zandbank
Tussen de 3de en 8ste eeuw na Christus begon Testerep geleidelijk te verdwijnen. Waarom dat gebeurde, blijft onzeker. Mogelijk speelden stormen, veranderende zeespiegels of menselijke ingrepen een rol. Daardoor vormde zich rond 700 n.Chr. de Stroombank, evenwijdig aan de huidige kustlijn.
Uit geologische gegevens blijkt bovendien dat er rond 1200 n.Chr. al duidelijke tekenen van erosie zichtbaar waren. Daardoor verdwenen delen van de vroegere getijdengeulen definitief onder de golven.
Het onderzoek maakt duidelijk dat de kustlijn voortdurend verandert. Daardoor leren we niet alleen hoe het verleden eruitzag, maar ook hoe de toekomst van onze kust er mogelijk uit zal zien. Vandaag lijkt Testerep verdwenen, maar onder de zeebodem leeft zijn verhaal voort.
Wil je bijdragen met oude kaarten, verhalen of beelden over Testerep of de Stroombank? Stuur ze naar redactie@lokaalnieuws.online of ontdek meer over lokale geschiedenis via onze rubriek regionaal nieuws de omgeving.
Vandaar komen de namen Oostende en Westende: ze lagen aan het einde resp ten oosten en westen. Zo vernam ik reeds vroeger in de omgevingen van het Vliz en Natuurpunt, dat onderzoek is een bevestiging.