Weinig Zeebruggenaren bij bevrijdingsherdenking aan de Visartsluis
Zondagmiddag herdacht Zeebrugge de bevrijding van 3 november 1944. Aan het monument bij de Visartsluis werden bloemen neergelegd in aanwezigheid van burgemeester Dirk De fauw. Voor gelovigen volgde een misviering. Toch viel vooral de beperkte lokale betrokkenheid op: de herdenking lijkt bij veel inwoners niet langer te leven.
Traditie vervaagt
Waar in Knokke-Heist en over de grens in Zeeland de bevrijdingsfeesten nog stevig verankerd zijn in het dorpsleven, blijft de belangstelling in Zeebrugge opvallend klein. Volgens verschillende aanwezigen ontbreekt er verbinding tussen de organisatie en de gemeenschap. Het Feestcomité Zeebrugge, dat instaat voor het evenement, zou weinig doen om inwoners actief te betrekken.
“De leden van het comité wonen niet eens in de deelgemeente,” klinkt het. Daardoor ontbreekt volgens critici de sociale en culturele band die nodig is om van de herdenking een gedragen moment te maken. Wat ooit een dag van collectieve herinnering was, lijkt stilaan een formaliteit geworden.
Laatste Vlaamse gemeente bevrijd
Op 3 november 1944 werd Zeebrugge als laatste Vlaamse gemeente bevrijd door de 12th Manitoba Dragoons, een pantserregiment van het Canadese leger. Terwijl bijna heel West-Vlaanderen al begin september bevrijd was, moesten Zeebruggenaren nog weken onder bezetting leven. De Canadezen trokken eerst richting Arnhem, een operatie die mislukte.
De Duitsers zetten intussen de polders rond de haven onder water om aanvallen te bemoeilijken. De bevrijding van Knokke, Heist en Zeebrugge verliep daardoor traag en gevaarlijk. Knokke werd op 1 november bevrijd, Heist op 2 november, en Zeebrugge pas op 3 november. De vreugde was groot, maar het verwoeste dorp liet weinig ruimte voor feest.
Monument als stille getuige
Het monument aan de Visartsluis blijft een van de weinige tastbare herinneringen aan die periode. Op de hardstenen sokkel staat een bronzen plaquette met een reliëf van de kustlijn van Knokke tot Blankenberge. Pijlen en data tonen de opmars van de Canadese troepen. De tekst luidt:
“Dankbare hulde aan het Canadees leger dat op 3 november 1944 Zeebrugge als laatste gemeentegebied van ons land bevrijdde.”
Onderaan prijkt het Brugse wapenschild, met de woorden “To the 12th Manitoba Dragoons” op de rand van de bloembak. Het monument, ontworpen door stadsarchitect Marcel Koeckelbergh en voorzien van een bronzen plaat van Gerard Blondel, werd op 12 september 1948 ingehuldigd.
Herdenken met meer verbondenheid?
De plechtigheid van dit jaar verliep sereen, maar de vraag rijst hoe Zeebrugge de herinnering levend kan houden. Zonder lokale verankering dreigt de herdenking haar betekenis te verliezen. Een herdenking zonder gemeenschap is tenslotte slechts een ceremonie.
Wie foto’s of getuigenissen heeft over de bevrijding van Zeebrugge, kan die delen met de redactie via redactie@lokaalnieuws.online.
