Je koopt een charmant appartementje aan de Zeedijk in Knokke-Heist. Niet om er te wonen, maar om in het weekend tot rust te komen. Alles is geregeld. Tot er ineens een envelop op de mat valt. Een aanslagbiljet. Je moet 770 euro betalen, elk jaar opnieuw. Alleen omdat je er niet officieel woont.

Zo begon het verhaal voor een eigenaar van een tweede verblijf. Maar in plaats van stil te zwijgen en te betalen, vocht hij terug. En met succes.

Wat is die tweede verblijftaks eigenlijk?

De gemeente Knokke-Heist voerde eind 2019 een nieuwe belasting in. Wie een woning bezit maar er niet gedomicilieerd is, moest een extra bijdrage leveren. In 2021 ging het om 770 euro per jaar. Volgens het bestuur was dat nodig om:

• Leegstand tegen te gaan
• De woningmarkt betaalbaar te houden voor inwoners
• De dorpssfeer te beschermen
• Extra kosten door toeristen te dekken

Maar eigenaars van tweede verblijven vonden dat oneerlijk. Ze voelden zich als melkkoe behandeld.

De eerste strijd: van bezwaar tot rechtbank

De betrokkene kreeg zijn aanslagbiljet in maart 2021. Hij stond niet ingeschreven op het adres, dus werd zijn woning automatisch als ‘tweede verblijf’ gezien. Hij diende bezwaar in. Dat werd afgewezen.

Wat doe je dan? Naar de rechter stappen. In januari 2022 startte hij een procedure bij de rechtbank in Brugge. En daar kreeg hij – tegen de verwachtingen in – gelijk. Arrest 25 maart 2025 in het Hof van Beroep Gent bevestgde dit opnieuw.

Wat vond de rechter?

De rechtbank veegde de belasting van tafel. Het vonnis van oktober 2023 was helder:
De gemeente maakte een discriminerend onderscheid tussen inwoners en niet-ingeschreven eigenaars. En dat is in strijd met de Grondwet.

De rechters vonden dat Knokke-Heist geen sterke reden had om enkel tweede verblijvers te belasten. Want:

• Er was geen bewijs dat zij méér kosten veroorzaakten dan vaste bewoners
• De sociale of economische doelen van de taks waren te vaag
• Ook vaste inwoners konden perfect méér bijdragen via andere belastingen

Kortom: het voelde volgens de rechter in Gent als makkelijk geld rapen bij mensen die zich niet konden verdedigen.

En dan… hoger beroep

De gemeente gaf zich niet zomaar gewonnen. Ze stapte naar het Hof van Beroep in Gent. Maar ook daar kreeg de eigenaar van het tweede verblijf opnieuw gelijk. In februari 2024 bevestigde het hof: de belasting is in deze zaak ongeldig.

De kern? Als je mensen ongelijk behandelt, moet je daar een sterk en objectief onderbouwd argument voor hebben. En dat ontbrak.

De gemeente moest bovendien de betaalde taks teruggeven én opdraaien voor de proceskosten.

Wat betekent dit voor andere eigenaars?

Dit is géén geïsoleerd geval. In Knokke-Heist lopen er tientallen gelijkaardige procedures. Sommigen zijn al gewonnen. Anderen nog in behandeling.

Bovendien heffen ook andere kustgemeenten – zoals Koksijde, De Panne en Middelkerke – gelijkaardige taksen. Ook daar zouden eigenaars zich nu kunnen beroepen op dit precedent.

Wat zegt een expert?

We spraken met een fiscaal jurist die vaak optreedt als adviseur voor gemeenten:

“Het probleem zit in het gemak waarmee gemeenten zo’n belasting invoeren. Ze gaan ervan uit dat eigenaars van tweede verblijven niet zullen procederen. Maar dat verandert nu. Gemeenten moeten beseffen: het Grondwettelijk gelijkheidsbeginsel geldt ook in de fiscaliteit. Als je belasting heft, moet dat eerlijk en verdedigbaar zijn.”

Hoe kan Knokke-Heist dit dan in de toekomst wél goed aanpakken?

“Het nieuwe gemeentebestuur zal creatief moeten zijn. Een algemene toeristentaks – die geldt voor iedereen die verblijft, ongeacht of het hun eerste of tweede verblijf is – kan een oplossing zijn. Of een lichte verhoging van de algemene personenbelasting, die élke inwoner treft. Dat is juridisch beter houdbaar.”

Wat doet de gemeente nu?

Knokke-Heist heeft cassatieberoep aangetekend. Ze hopen dat het Hof van Cassatie de lagere rechters terugfluit. Maar zolang dat arrest er niet is, moeten ze de verloren zaken uitvoeren. Dat betekent: geld terugbetalen, ook al doen ze dat ‘onder voorbehoud’.

Intussen moet het nieuwe gemeentebestuur van Knokke-Heist en de andere kustgemeenten op zoek naar een nieuw belastingmodel dat standhoudt. Maar dat is geen makkelijke klus. Ze mogen geen groep benadelen. En ze moeten wél inkomsten vinden om hun budgetten rond te krijgen.