Stel je voor: je wandelt rustig over het strand van Knokke-Heist. Plots hoor je dat er vlak onder je voeten, diep in de zee, tonnen oude munitie liggen. En dat die misschien wel kunnen ontploffen. Beangstigend, toch?
Wat zit daar eigenlijk in de zee?
Op nog geen kilometer van onze kust, ter hoogte van Knokke-Heist, ligt de Paardenmarkt. Klinkt als een gezellige plek, maar eigenlijk is het een onderwaterstortplaats vol oorlogsmateriaal. In 1919 gooide de Belgische regering hier munitie van de Duitsers uit de Eerste Wereldoorlog in zee. Niemand wist toen wat dat later zou betekenen voor onze veiligheid.
Nu pas komt er een speciaal noodplan
Al jaren vragen bewoners zich af: wat als daar iets misgaat? En eindelijk is er goed nieuws. Er komt een Bijzonder Nood- en Interventieplan. Provincieraadslid Kurt Himpe (N-VA – foto) vroeg er expliciet naar en kreeg antwoord van gouverneur Carl Decaluwé. Volgende maand wordt het plan voorgesteld tijdens een infosessie voor wie erbij betrokken is. Daarna wordt het nog aangepast met feedback van die mensen.
Pas als het plan goedgekeurd is door de Kustwacht, kan er geoefend worden. Want ja, stel je voor dat er echt iets gebeurt…
Gaat dat gevaar nog lang blijven?
Waarschijnlijk wel. Er ligt zó veel munitie dat opruimen tientallen jaren zou duren. Zelfs als we al het geld van de wereld hadden. En het is gevaarlijk: sommige bommen zijn al roestig. Als je ze omhoog haalt, kunnen ze barsten en ineens giftige stoffen loslaten. Niet geleidelijk aan, maar in één keer. Eng idee, hè?
Daarom is er nog een ander idee: inkapselen. De stortplaats bedekken met een beschermlaag. Maar weet je wat? Dat gebeurt eigenlijk nu al een beetje vanzelf. Er ligt een dikke laag zand en modder op de bommen, tussen de twee en zes meter dik. Dat beschermt voorlopig.
Is er iets veranderd sinds 2013?
Nee. Onderzoek uit 2022 toont dat alles nog precies hetzelfde ligt. Geen bommen die verschuiven. Geen erosie. Geen drama. Maar dat betekent ook: het risico blijft bestaan.
Waarom moeten wij dit weten?
Omdat het over ónze zee gaat. Ons strand. Onze veiligheid. Wat als er morgen een lek komt? Wat als kinderen op het strand spelen terwijl diep onder hen iets misgaat?
We willen gerust zijn. We willen weten dat er een plan is. Dat er geoefend wordt. En dat wij als inwoners van Knokke-Heist gehoord worden.
Wat denk jij? Zou jij willen weten wat je moet doen als er iets gebeurt?
Ik heb altijd de indruk gehad dat de zaak van het munitiestort op de Paardenmarkt werd verzwegen of geminimaliseerd. Werd er wel over gepraat of vergaderd, dan kwam er geen oplossing uit de bus. Reeds in de jaren 1990 werden minieme lekken vastgesteld in gifgasgranaten. Zijn die lekken ondertussen vanzelf terug gedicht? 15 jaar geleden vernam ik van een andere bron dat door verschuiving van de onderzeese zandbanken of duinen gifgasgranaten kwamen bloot te liggen (dit zonder zicht op aantallen).
De omvang van 35.000 ton granaten is nog altijd een gissing en kan meer bedragen. Dit geldt ook voor verhouding van 1 gifgasgranaat op 3 granaten.
Zijn er buiten mosterdgas nog andere types gifgasgranaten aanwezig (Clark, fosgeen)?
Wat als er een schip zinkt op de Paardenmarkt of als een schip in moeilijkheden de zandbank
doorboort? De Mont Louis kon ook niet zinken.
Wat als de huidige deklaag van zand en modder zo zwaar wordt dat granaten scheuren.
De Nederlanders hadden de situatie alleszins ernstiger ingeschat en al simulaties uitgevoerd, o.a. waar de losgekomen gifgasdeeltjes met de stroming bij hen terecht konden komen
mvg