Wie zich verdiept in de rijke podcastwereld, heeft vast al gehoord van de succesvolle producties als ‘Bob’, ‘Geen kleine man’ en ‘De erfenis’, meesterwerken van het bekroonde AudioCollectief SCHIK. Dit collectief heeft nu, in samenwerking met het Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge, een nieuwe podcast gemaakt: ‘Vrouwen van papier’. Deze productie wil de vele vrouwen die met de dichter-priester Guido Gezelle correspondeerden, een stem geven. “In de podcast komen drie hedendaagse auteurs aan het woord over drie historische vrouwen die ooit hun gedachten op papier naar Gezelle stuurden”, vertelt schepen van Cultuur Nico Blontrock. “Het vormt een ideale inleiding tot de tentoonstelling ‘Vrouwen van papier’, waarin we originele brieven en archiefstukken samenbrengen met hedendaags werk.”
Brieven uit de schaduw
Wie waren deze vrouwen van papier? Meer dan tweehonderd dames, waaronder Savina, Cordelia, Jemima, Kate en Lucy, schreven in de negentiende eeuw brieven naar Guido Gezelle. Hun zeshonderd brieven zijn bewaard in het Gezellearchief in Brugge. Velen van deze vrouwen zijn echter ondergesneeuwd geraakt in de geschiedenis. ‘Vrouwen van papier’ wil hen weer in de spotlights zetten.
De tentoonstelling, die loopt van 24 oktober 2024 tot 4 januari 2025, biedt naast de podcast een ruimere inkijk in het leven en de gedachten van deze vrouwen. Met originele brieven, stadswandelingen en workshops voor scholen brengt het project hun verhaal tot leven voor een breed publiek. “De podcast biedt alvast een voorproefje op de tentoonstelling en brengt de luisteraars dichter bij het leven van Gezelles vrouwelijke correspondenten,” aldus Blontrock.
Kunst ontmoet geschiedenis
Een twintigtal kunstenaars, auteurs en dichters van internationale allure heeft zich laten inspireren door de briefwisselingen van deze historische vrouwen. Drie van hen, Gaea Schoeters, Nele Van den Broeck en Iduna Paalman, werden geïnterviewd voor de podcast. Zij kozen elk één vrouw uit Gezelles correspondentie en creëerden nieuw werk op basis van hun briefwisseling: manifesten, brieven en gedichten. In de podcast delen ze hun persoonlijke blik op de historische context en de hedendaagse relevantie van deze brieven.
“De verhalen van deze vrouwen worden door de podcast verweven met de inzichten van de drie schrijfsters,” legt Siona Houthuys van AudioCollectief SCHIK uit. “We geven de vrouwen niet alleen een stem, maar ook een platform om hun levensverhalen en ervaringen opnieuw te laten klinken.”
Een ode aan verloren kunst
De podcast brengt de brieven tastbaar tot leven. “Het was een ontroerende ervaring toen we de brieven van Gezelles zus hoorden voorlezen,” zegt Houthuys. “De stem van deze vrouw, die al zo lang verdwenen is, leek plots weer tot leven te komen.” De podcast is daarmee niet alleen een project dat historische stemmen herontdekt, maar ook een eerbetoon aan de bijna vergeten kunst van het briefschrijven.
Actuele lessen uit het verleden
Wat kunnen we vandaag leren van de vrouwen die in de negentiende eeuw hun stem lieten horen via brieven aan een beroemde dichter? “De maatschappelijke positie van de briefschrijfsters, hun band met Gezelle en de thema’s die ze aanroerden, zijn nog steeds actueel,” legt Nele Van den Broeck uit. De podcast nodigt luisteraars uit om na te denken over hun eigen leven en keuzes, en hoe die zich verhouden tot de ervaringen van de vrouwen van toen.
